
Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU
Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO
Điện thoại: +84 09.19.19.59.39
Email: tuulawyer@nvcs.vn
Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.
Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh
Nhãn hiệu ra đời khi nào và lịch sử của nhãn hiệu trên thế giới có từ khi nào? Hãy cùng Luật NVCS tìm hiểu về lịch sử ra đời của nhãn hiệu thông qua bài viết sau nhé!
1. Nhãn hiệu ra đời khi nào?
Từ thời xa xưa trong lịch sử nhân loại, con người đã biết sử dụng các dấu hiệu nhận biết để định rõ quyền sở hữu của mình. Ban đầu, những người nguyên thuỷ sử dụng các dấu hiệu để chỉ rõ quyền sở hữu đối với vật nuôi của mình. Sau đó, các dấu hiệu nhận biết được sử dụng để chỉ rõ người sản xuất hàng hóa và nghĩa vụ của họ đối với chất lượng hàng hóa. Việc sử dụng này đạt tới đỉnh cao dưới thời La Mã cổ đại.
Theo các dấu tích lịch sử, những người thợ rèn làm kiếm từ thời Đế chế La Mã được cho là những người đầu tiên tạo ra nhãn hiệu (sử dụng trong thương mại). Họ đánh dấu các ký hiệu trên vũ khí mình làm ra để phân biệt với vũ khí của người khác. Về sau, cách dùng ký hiệu để đánh dấu vũ khí được phổ biến rộng rãi và áp dụng trên các sản phẩm khác như vàng, bạc, tiền xu, trang sức, đồ gốm,… Tuy nhiên, các nhãn hiệu này mới chỉ là các vết khắc của các hình vẽ nhỏ hoặc các dạng hình học cơ bản (dấu hiệu đơn giản).
Nhãn hiệu ra đời khi nào?
Mặc dù khi đó không có luật bảo vệ loại sở hữu trí tuệ này và các dấu hiệu sử dụng còn rất đơn giản nhưng cũng đã đáp ứng chính xác các yêu cầu bảo hộ tương tự như hiện nay (có khả năng phân biệt).
2. Thời điểm nhãn hiệu tập thể ra đời
Năm 1266, thời vua Henry III (nước Anh) thì luật pháp về sở hữu trí tuệ đầu tiên mới được ban hành, yêu cầu tất cả thợ làm bánh phải sử dụng nhãn hiệu cho bánh mì của họ.
Ở châu Âu thời kỳ đó các nghiệp đoàn ra đời và phát triển mạnh. Bên cạnh các nhãn hiệu cá nhân của các thợ thủ công đã xuất hiện các nhãn hiệu của các nghiệp đoàn dưới hình thức nhãn hiệu tập thể. Các nhãn hiệu tập thể là nhãn hiệu của các tổ chức nghề nghiệp mà các thành viên của các nghiệp đoàn phải sử dụng nhãn hiệu đó. Các nhãn hiệu này được bảo vệ trước các hành vi chiếm đoạt của người khác.
Một trong những tổ chức lâu đời là Stella Artois (thương hiệu bia của Bỉ) tuyên bố sử dụng nhãn hiệu từ năm 1366. Và nhà máy bia Löwenbräu (của Đức) đã tuyên bố sử dụng nhãn hiệu sư tử kể từ năm 1383.
Xem thêm bài viết: Khi nào cần đăng ký nhãn hiệu?
3. Luật về nhãn hiệu thời cận đại
Cuộc cách mạng công nghiệp ở châu Âu và sự phát triển hình thức sản xuất mới (sản xuất hàng loạt, theo phương thức công nghiệp thay cho phương thức sản xuất thủ công nhỏ lẻ) thúc đẩy sự trao đổi hàng hóa, kích thích sự phát triển của thị trường và thương mại. Nhãn hiệu cá nhân của các nhà công nghiệp, các thương nhân có những cơ hội mới để phát triển. Nhãn hiệu trở nên rất đa dạng và phong phú.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ rõ vào nửa đầu thế kỷ 19 ở Tây Âu đã bùng nổ các nhãn hiệu hàng hóa và thương mại trong rất nhiều lĩnh vực phổ biến như: ngành dệt, chế biến thuốc dán có nhựa thơm, chế biến bánh mứt kẹo,…
Ngoài tên gọi truyền thống của các nhà công nghiệp và các thương nhân, nhãn hiệu thời kỳ này đã mang những đặc trưng mới như đã có sự kết hợp giữa hình ảnh và màu sắc. Nhãn hiệu đã thực sự trở thành dấu hiệu phân biệt của sự nhận biết. Cuối thế kỷ 19 đã xuất hiện các nhãn hiệu hiện đại hơn có sự kết hợp các yếu tố hình họa và từ ngữ. Nhãn hiệu đã được luật pháp của nhiều quốc gia bảo hộ.
Luật về nhãn hiệu thời cận đại
4. Luật về nhãn hiệu của Pháp
Ở Pháp trong giai đoạn cách mạng tư sản nhiều luật lệ đã được ban hành có ảnh hưởng tới sự phát triển của nhãn hiệu. Luật Le Chapelier ra đời tháng 03 năm 1791 đã xóa bỏ tất cả các nghiệp đoàn của các phường hội và thợ cả. Cùng bị chi phối bởi Luật đó tất cả các dấu hiệu phân biệt có liên quan đến các nghiệp đoàn và đặc biệt là các nhãn hiệu bắt buộc đã biến mất.
Việc ra đời của Luật Le Chapelier đã tạo ra khoảng trống về luật pháp trừng phạt các hành vi lạm dụng, chiếm đoạt nhãn hiệu của người khác. Khoảng trống này đã tồn tại trong một thời gian dài và thực sự ảnh hưởng tới lợi ích của các nhà sản xuất và các thương nhân. Để bảo vệ lợi ích của mình các nhà sản xuất và thương nhân đã đòi hỏi Chính phủ hiện thời tái thiết lập lại trật tự trong lĩnh vực sử dụng nhãn hiệu thông qua việc ban hành các quy định chung có giá trị lâu dài. Nhằm đáp ứng các đòi hỏi của các nhà công nghiệp và các thương nhân, Luật ngày 22 tháng thứ 7 năm thứ XI (theo lịch cải tổ từ cách mạng tư sản Pháp) đã được ban hành quy định sự trừng phạt chung đối với hành vi làm giả các nhãn hiệu đặc biệt.
Bộ luật hình sự Pháp năm 1810 ra đời quy định hình phạt tước quyền tự do đối với tất cả các hành vi chiếm đoạt nhãn hiệu trong tất cả các lĩnh vực của ngành công nghiệp.
Ở Pháp Luật ngày 28/4/1824 quy định bảo hộ nhãn hiệu thương mại gắn trên các sản phẩm. Trong trường hợp có sự giả mạo nhãn hiệu thương mại trên sản phẩm thì người có hành vi giả mạo bị xử phạt bằng hình phạt tiểu hình. Luật này cũng được áp dụng để trừng phạt hành vi làm giả nhãn hiệu hàng hóa theo nguyên tắc tương xứng giữa tội phạm và hình phạt.
Luật về sản xuất và hàng hóa được thông qua tại Pháp vào ngày 23 tháng 06 năm 1857 đã thiết lập hệ thống nhãn hiệu hoàn chỉnh và toàn diện đầu tiên trên thế giới. Nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ theo nguyên tắc sử dụng đầu tiên. Luật này được áp dụng ở Pháp cho đến năm 1964 thì bị hủy bỏ.
Xem thêm bài viết: Nhãn hiệu được bảo hộ khi nào?