+84 09.19.19.59.39

Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU

Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO

Điện thoại: +84 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn

Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.

Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh

KHÁI NIỆM PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI

Dựa trên Điều 74 BLHS 2015, một pháp nhân được định nghĩa là một tổ chức có tư cách pháp nhân, có khả năng tham gia vào các hoạt động kinh doanh, chính trị và xã hội theo quy định của pháp luật. Để được công nhận là pháp nhân, một tổ chức cần đáp ứng các yêu cầu về việc thành lập hợp pháp, có cơ cấu tổ chức rõ ràng, sở hữu tài sản riêng biệt và chịu trách nhiệm với tài sản đó trong các giao dịch pháp lý. Không phải mọi doanh nghiệp đều được công nhận là pháp nhân chỉ vì có Giấy chứng nhận Đăng ký kinh doanh. Chẳng hạn, một Doanh nghiệp tư nhân có thể có Giấy chứng nhận Đăng ký kinh doanh nhưng không được coi là pháp nhân theo Luật Doanh nghiệp nếu không đáp ứng các điều kiện của Bộ luật dân sự.

Pháp nhân thương mại là loại pháp nhân mà mục tiêu chính là sinh lời, và lợi nhuận thu được sẽ được phân chia cho các thành viên của nó. Cần lưu ý rằng, các pháp nhân thương mại có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như tên gọi doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, hoặc các hợp tác xã, nhưng mục đích chung là hoạt động kinh doanh để kiếm lợi nhuận, mặc dù quy trình thành lập của chúng có thể khác nhau.

Bên cạnh pháp nhân thương mại, còn có pháp nhân phi thương mại, không nhằm mục đích kiếm lợi nhuận và không phân chia lợi nhuận cho các thành viên. Pháp nhân phi thương mại thường liên quan đến hoạt động của các cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, quỹ xã hội, và tổ chức chính trị.

Cuối cùng, trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại là một loại trách nhiệm pháp lý, phản ánh hậu quả pháp lý tiêu cực mà pháp nhân phải đối mặt khi thực hiện các hành vi nguy hiểm cho xã hội, được xác định là tội phạm theo luật hình sự.

CƠ SỞ TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ CỦA PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI

co-so-trach-nhiem-hinh-su-cua-phap-nhan-thuong-mai

Căn cứ theo khoản 2 Điều 2 BLHS 2015, pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về 33 tội thuộc 3 nhóm sau:

• Nhóm các tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế:

Điều 188 (Tội buôn lậu); Điều 189 (Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới); Điều 190 (Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm); Điều 191 (Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm); Điều 192 (Tội sản xuất, buôn bán hàng giả); Điều 193 (Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm); Điều 194 (Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh); Điều 195 (Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, vật nuôi); Điều 196 (Tội đầu cơ); Điều 200 (Tội trốn thuế); Điều 203 (Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ); Điều 209 (Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán); Điều 210 (Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán); Điều 211 (Tội thao túng thị trường chứng khoán); Điều 213 (Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm); Điều 216 (Tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động); Điều 217 (Tội vi phạm quy định về cạnh tranh); Điều 225 (Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan); Điều 226 (Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp); Điều 227 (Tội vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên); Điều 232 (Tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng); Điều 234 (Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã);

• Nhóm các tội phạm về môi trường:

Điều 235 (Tội gây ô nhiễm môi trường); Điều 237 (Tội vi phạm phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường); Điều 238 (Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông); Điều 239 (Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam); Điều 242 (Tội huỷ hoại nguồn lợi thuỷ sản); Điều 243 (Tội huỷ hoại rừng); Điều 244 (Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm); Điều 245 (Tội vi phạm các quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên); Điều 246 (Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại);

• Nhóm tội phạm xâm phạm trật tự công cộng:

Điều 300 (Tội tài trợ cho khủng bố); Điều 324 (Tội rửa tiền).

ĐIỀU KIỆN CHỊU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ CỦA PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI

Theo Điều 75 BLHS 2015, đã được sửa đổi và bổ sung vào năm 2017, một pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại: Hành vi này phải do một hoặc một số cá nhân thuộc tổ chức kinh tế được công nhận là pháp nhân thương mại thực hiện. Nếu hành vi phạm tội không phải do cá nhân trong tổ chức này thực hiện, thì không được coi là hành vi của pháp nhân thương mại. Tuy nhiên, nếu cá nhân đó được pháp nhân thương mại ủy quyền hoặc ký hợp đồng để thực hiện nhiệm vụ và họ thực hiện hành vi phạm tội trong quá trình này, thì hành vi đó vẫn được coi là hành vi của pháp nhân thương mại.
• Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại: Hành vi phạm tội phải được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại, không phải vì lợi ích cá nhân của người thực hiện. Nếu trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội, cá nhân đó lợi dụng pháp nhân thương mại để thực hiện hành vi vì lợi ích cá nhân, thì chỉ những hành vi phục vụ lợi ích của pháp nhân mới được tính là trách nhiệm của pháp nhân thương mại.
• Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại: Hành vi phạm tội phải có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại. Điều này có nghĩa là hành vi phạm tội phải được chỉ đạo hoặc chấp thuận bởi những người đứng đầu hoặc tập thể lãnh đạo của pháp nhân thương mại.
• Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm mà pháp nhân thương mại thực hiện, với thời hạn từ 5 đến 20 năm tùy thuộc vào tính chất của tội phạm.

Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại không loại trừ trách nhiệm hình sự của cá nhân thực hiện hành vi phạm tội. Cả pháp nhân và cá nhân có thể cùng chịu trách nhiệm hình sự cho hành vi đó.

CÁC BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ HÌNH SỰ

• Hình phạt

Các hình phạt áp dụng cho pháp nhân thương mại phạm tội được quy định trong Bộ luật hình sự (BLHS) tại các Điều 30, 31, 33, 77-81. Tuy nhiên, do chưa có tiền lệ về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại từ khi BLHS 2015 và Luật Thi hành án hình sự 2019 có hiệu lực, nên việc đánh giá tác động của các quy định này vẫn còn là lý thuyết.

Trong lý thuyết, việc áp dụng hình phạt chính như đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc vĩnh viễn, cũng như hình phạt bổ sung như cấm kinh doanh hay cấm hoạt động trong một số lĩnh vực, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người lao động không có lỗi liên quan đến tội phạm của pháp nhân. Điều này có thể dẫn đến việc mất việc làm hàng loạt nếu pháp nhân bị áp dụng hình phạt đình chỉ hoạt động.

Do đó, có thể cần xem xét lại và sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội để bảo vệ quyền lợi của người lao động trong trường hợp pháp nhân thương mại bị áp dụng hình phạt đình chỉ hoạt động. Ngoài ra, việc nghiên cứu thay thế hình phạt đình chỉ hoạt động bằng hình phạt tiền cũng có thể là một giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực đến người lao động và hoạt động kinh doanh tổng thể. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng trách nhiệm hình sự của pháp nhân không gây hậu quả không mong muốn đối với những người không liên quan đến hành vi phạm tội.

• Các biện pháp tư pháp chỉ áp dụng đối với pháp nhân thương mại phạm tội

Các biện pháp tư pháp áp dụng cho pháp nhân thương mại phạm tội theo Điều 46 và Điều 82 BLHS 2015 bao gồm việc buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu và buộc thực hiện các biện pháp khắc phục, ngăn chặn hậu quả. Tuy nhiên, do chưa có trường hợp nào của pháp nhân thương mại bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nên việc kiểm nghiệm thực tiễn của các quy định này vẫn chưa được thực hiện.

Về mặt ngôn ngữ, có vẻ như có sự không rõ ràng trong việc phân biệt giữa "buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu" và các biện pháp tư pháp khác như "sửa chữa thiệt hại vật chất" hoặc "buộc tháo dỡ công trình không phép". Điều này có thể gây khó khăn trong việc áp dụng pháp luật và cần được làm rõ hơn trong các văn bản pháp luật hoặc thông qua thực tiễn áp dụng để có thể hiểu rõ hơn về phạm vi và cách thức thực hiện của từng biện pháp tư pháp cụ thể. Điều này cũng cho thấy nhu cầu cần thiết phải có sự giải thích và hướng dẫn chi tiết hơn từ cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo rằng các quy định pháp luật được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

HỖ TRỢ PHÁP LÝ VỀ LĨNH VỰC HÌNH SỰ TẠI NVCS.

Với kinh nghiệm dày dặn trong gần 10 năm với các dịch vụ tư vấn ở nhiều lĩnh vực, tại đây chúng tôi đảm bảo khách hàng sẽ được hỗ trợ tận tình về các dịch vụ mà chúng tôi mang lại. Thêm vào đó cùng với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp tư vấn cũng như hỗ trợ thông tin đầy đủ, toàn diện, nhanh chóng cùng với chi phí hợp lý về các vấn đề pháp lý liên quan tới lĩnh vực hình sự. Hãy liên hệ ngay với công ty chúng tôi để nhận được dịch vụ tư vấn chuyên sâu và giải đáp những thắc mắc về pháp lý của bạn.

Cong-ty-luat-tnhh-quoc-te-nvcs

Luật sư: NGUYỄN THÀNH TỰU

Điện thoại: 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn